Judith Fanto Viktor cover
Judith Fanto spreker schrijver auteur Viktor handgeschreven (1)

Viktor is de spannende, tragische maar humorvol beschreven geschiedenis van de lotgevallen van de Weens-Joodse familie Rosenbaum.

In het Wenen van 1914 redt de zesjarige Viktor Rosenbaum weeskind Bubi uit een vijver in het Praterpark. Tussen hen ontstaat een levenslange vriendschap en Bubi wordt opgenomen in de gegoede Weens-Joodse familie. Viktor, die maar niet wil deugen, ontpopt zich als rokkenjager en maakt geen van zijn vele studies af, tot groot ongenoegen van zijn familie. De Anschluß van Oostenrijk bij nazi-Duitsland in 1938 vormt een keerpunt: onverschrokken en met heldhaftige vindingrijkheid beschermt Viktor iedereen die hij liefheeft.

Nijmegen, 1995: rechtenstudent Geertje, intussen de jongste telg van de familie, rebelleert tegen de angst en de schaamte waarmee de Rosenbaums hun Joodse identiteit beleven. Waarom wordt nooit gesproken over Viktor, de geheimzinnige broer van haar grootvader? En waarom hebben haar familieleden nooit echt kunnen stoppen met onderduiken?

Langzaam ontvouwt zich een portret van een begaafde en kleurrijke Joodse familie, die zich onder dreiging van de oprukkende antisemitische moordmachine geplaatst ziet voor absurde keuzes. In vijf delen, als een Mahler-symfonie in woorden, beschrijft Fanto de invloed van grote gebeurtenissen op het wereldtoneel op de onherroepelijke wendingen in een familiegeschiedenis.

De roman Viktor meandert tussen de verhaallijnen van de twee hoofdpersonen: scènes uit het leven van Viktor in het onrustige Wenen in de eerste, en dat van Geertje in het studentikoze Nijmegen in de tweede helft van de 20e eeuw wisselen elkaar af. Viktor, de oudoom van hoofdpersoon Geertje, groeit in de jaren ’10 en ‘20 op in een Weens gezin uit een gegoed, geassimileerd Joods milieu. Anders dan zijn familieleden heeft hij weinig intellectuele belangstelling en trekt hij zich niet veel aan van regels, conventies of de wet. Viktor heeft een groot hart en een spits gevoel voor humor. Hij laat zich leiden door pragmatisme en opportunisme, komt steevast te laat en neemt vaak een loopje met de waarheid. Maar als levensgevaarlijke tijden aanbreken, komen Viktors eigenschappen goed van pas.

Geertje, het achternichtje van hoofdpersoon Viktor, groeit in de jaren ’80 en ’90 op in een Nederlands academisch milieu. Binnen de familie wordt hun Joodse komaf met angst en afkeer beleden en voor de buitenwereld zoveel mogelijk geheimgehouden. Geertje is nieuwsgierig en impulsief en wordt door haar familieleden zuchtend ‘Paprika-Jantschi’ genoemd. Ook haar voorkeur voor letters boven muzieknoten maakt Geertje, als lid van een familie voor wie muziek bijkans de status van religie heeft, tot een relatieve buitenstaander. Steeds meer wordt Geertje gefascineerd door de geheimzinnige broer van haar grootvader, in wie ze intuïtief een zielsverwant herkent. Als ze tenslotte genoeg krijgt van alle geheimzinnigheid en op zoek gaat naar de waarheid over Viktor, stuit ze op een familiegeheim.

PRIJZEN

Hebban 2020 Prijs voor het beste literaire debuut

debuutprijswinaar2020

Nominatie Boekhandelsprijs 2021 (laatste 3)

Boekhandelsprijs logo

2e op de Duitse Hotlist 2021 ‘Bücher des Jahres’

image

Lees het Hebban juryrapport
Klik hier

Viktor is een prachtige roman over twee generaties binnen dezelfde Joodse familie, waarin hoofdpersoon Geertje op zoek gaat naar de waarheid rond Viktor Rosenbaum, de raadselachtige broer van haar grootvader. Twee verhaallijnen wisselen elkaar af en de lezer krijgt inzicht in het leven van de Rosenbaums in het Wenen van vlak voor de Tweede Wereldoorlog en dat van Geertje aan het einde van de twintigste eeuw. Viktor heeft alles wat een fijne roman nodig heeft: een welgestelde familie, een zwart schaap, oorlog en tal van onverwachte wendingen. Maar ook op stilistisch vlak is alles in orde: een strakke structuur, de zoektocht naar de eigen identiteit als hoofdthema en een prachtige vertelstijl.

Fanto beheerst de Nederlandse taal tot in de puntjes, weet hoe ze dialogen moet neerzetten, hanteert een soepele vertelstijl die het schrijven ervan moeiteloos laat lijken en schreef een roman over de Tweede Wereldoorlog zonder op alle al bestaande romans te lijken. Ze trekt het joods zijn van toen naar het joods zijn van nu en toont hoe de ervaringen van decennia eerder nog steeds effect hebben op een familie. Dat doet ze met goed doordachte constructies, zoals het spiegelen van de beide verhaallijnen. Als in Wenen nog niets aan de hand is, groeit Geertje/Judith op, gebukt onder het schuldgevoel van een andere generatie. Wanneer het in Wenen juist kritiek wordt en Joods zijn iets verschrikkelijks betekent, is het Judith die zichzelf vindt in het jodendom en, door dat te omarmen, sterk wordt.

Fanto heeft een prettig leesbare stijl, maar schuwt een wat gecompliceerde zinsbouw en woordkeus niet en heeft een oog voor rake observaties en een onderkoelde humor die soms ook de harde werkelijkheid draaglijker maakt en het verhaal verlicht. Maar ook de personages dragen daaraan bij: ze zijn intelligent, eigen, grappig. De hoofdpersonages dragen het verhaal, met alle randpersonages als mooie aanvulling. De gelaagdheid van het verhaal en het tot leven komen van de verschillende personages (in slechts enkele pennenstreken) zijn verfrissend en aangenaam. Fanto zet met Viktor een zeer compleet, rond en indrukwekkend personage neer (gebaseerd op een man die daadwerkelijk heeft geleefd). Mooi zijn ook de parallellen tussen Viktor en Geertje, allebei buitenbeentjes en eenlingen binnen hun familie.

Bijzonder interessant zijn de vraagstukken die Fanto aanstipt, zonder een poging te doen het onmogelijke te beantwoorden, zoals de hiërarchie van lijden onder de Shoah. Ze hamert er ook niet op, waardoor de lezer het boek even neerlegt en hier als vanzelf dieper over zal nadenken. Een boek dat tot interessante discussies kan leiden en tegelijkertijd ook een zeer prettige leeservaring biedt. Los van het verhaal zijn het Fanto’s schrijfstijl, de kwaliteit die je in de eerste zin al herkent, haar opbouw van een scène, de vorm van deze roman die absoluut naar meer smaken. Een prachtige eerste roman, vindt de jury. Judith Fanto wint met Viktor zeer verdiend de Hebban Debuutprijs 2020.

 

UITGAVEN

Judith Fanto – Viktor, ambo | anthos
Maart 2020
Gebonden versie, hardcover
ISBN 978-90-2635-076-4
400 pagina’s

Judith Fanto – Viktor, ambo | anthos
Maart 2020
‘Dwarsligger’ paperback
ISBN 978-90-4980-781-8
576 pagina’s

Judith Fanto – Viktor, ambo | anthos
April 2020
Luisterboek, Verteller Ruby van Tongeren
ISBN 978-90-2635-240-9
Speelduur 09:48:02

Judith Fanto – Viktor, ambo | anthos
Juni 2021
Paperback
ISBN 978-90-2635-705-3
400 pagina’s

Judith Fanto spreker schrijver stoel 1200x1660
Judith Fanto spreker schrijver auteur Viktor voor leerlingen, studenten en leesclubs (2)

Viktor heeft kenmerken van een psychologische, historische en Bildungsroman. Voor in het boek is een familiestamboom opgenomen, achter in het boek een verklarende woordenlijst. De roman kent vijf hoofdstukken. Viktor leest soepel, maar krijgt diepte en textuur door verwijzingen naar de consequent verweven thema’s en leidmotieven.

De roman snijdt verschillende thema’s aan, zoals de problematiek van de 2e en 3e generatie (Van wie is de Holocaust?), survivorsguilt, recht versus rechtvaardigheid en Joodse zelfverloochening (auto-antisemitisme).

Enkele leidmotieven zijn bijvoorbeeld

  • Die Ewige Wiederkunft (Nietzsche, Mahler): de oneindige cyclus van sterven en opbloeien. Ook meer specifiek met betrekking tot de 2e en 3e generatie: Moeten wij ons leven beschouwen als het antwoord op hun dood?
  • Exodus (Pesach, seider)
  • De eigennaam als lotsbeschikking
  • Tapijten, weven, draden
  • De kleur paars

Voor een meer uitgebreide analyse kunt u de leeswijzer van Stichting Senia raadplegen.

Judith Fanto spreker schrijver auteur Filmpje voor mijn lezers

Tijdens mijn tournee door Duitsland en Oostenrijk nam ik dit filmpje op in de keuken van mijn appartement in Leipzig, ter gelegenheid van de Boekenweek 2021.

CONTACT

Wil je Judith Fanto iets vragen of vertellen? Wil je haar boeken als spreker of benaderen voor een schrijfsel? Judith Fanto is het best bereikbaar via de emailadressen van haar uitgever en haar literair agent Kitty Bakker. 

Silhouette origineel Judith Fanto schrijver auteur spreker 1600x1700 px transpa

Copyright © 2020-2021 Judith Fanto | Styling & Fotografie Daniëlle van Dongen | Fotografie Medea Huisman | Fotografie Henny van Belkom | Webdesign Paula Terpstra | Alle rechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Judith Fanto en/of bij een aan haar gelieerde ondernemer of onderneming. Het is zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van Judith Fanto niet toegestaan om teksten, afbeeldingen, beeldmerken, videocontent, tekeningen en/of ander auteursrechtelijk beschermd materiaal op deze website te kopiëren, te verveelvoudigen, op te slaan of op een andere wijze openbaar te maken. De website van Judith Fanto bevat tevens foto’s die onder het copyright van derden vallen. Misbruik en inbreuk op de rechten van Judith Fanto wordt actief opgespoord en aangepakt. Wie hierop inbreuk maakt, is gehouden alle geleden schade, de gemaakte kosten voor opsporing en de kosten voor juridische bijstand te vergoeden.